chuyện trong đêm Giáng Sinh

tôi biết, có lẽ câu chuyện sẽ trôi chảy và đẹp đẻ hơn nếu tôi bớt cứng đầu. nhưng trong cuộc sống hằng ngày ít có cơ hội cho tôi rạch ranh giới đúng sai, nên sự cứng đầu của tôi trong câu chuyện này cũng là cách tôi kết cấu những mảnh lẻ trong đời thường thành một hình thể để gọi là mình.

câu chuyện bắt đầu từ Henry, từ lúc tôi biết tôi sẽ có nó. lúc đó tôi và T có về nhà định nói với ba mẹ hắn, nhưng về thì bà ở trong phòng không ra nói chuyện, còn ông thì đi vô đi ra không nói năng gì, nên chúng tôi ngồi ở phòng khách im lìm, thấy ông bà không muốn nói chuyện nên thôi, cũng không cần phải nói. tôi dọn ra khỏi nhà ba mẹ, và T dọn ra với tôi. thế là một gia đình mới đã hình thành. hơn bốn năm ba mẹ T không nhìn cháu, cũng không nói chuyện với con trai. đi nhà thờ mỗi tuần, gặp chúng tôi mỗi tuần, nhưng ba T vẫn không nhìn tôi (không bao giờ nhìn thẳng vào tôi) hay hai đứa nhỏ. mẹ T thì ở nhà giữ trẻ nên ít thấy bà đi lễ cuối tuần, có lẽ bà đi lễ sớm. có một lần, cách đây cũng hai năm, tôi vô tình gặp bà ở hội trường nhà thờ, tôi chào bà, ""thưa bác." lúc đó Mary chưa đầy một tuổi, tay tôi ẫm Mary tay kia dắt Henry. bà quăn cho tôi cái nhìn như muốn đâm lũng người tôi, quát lên, "chào cái gì! mày lấy tiền nhà tao, chúng mày trả tiền cho tao, cái thằng đó là cái thằng phản bội, chào cái gì !" bị chửi như vậy lẽ ra tôi phải giận, phải chửi lại, phải làm ùm lên, nhưng không hiểu từ đâu tôi lại có được sự bình tỉnh lạ lùng. lẽ ra tôi đã phải nói, "tôi chả lấy một xu nào của nhà bà. T quen tôi chả cho tôi được cái gì. chúng tôi dọn ra anh ấy chả mang theo cái gì ngoài mấy cái quần lót lũng lổ. chính tôi, chính tôi đã bụng mang dạ chửa vẫn đi làm để trà tiền nhà, tiền ăn, tiền uống. tất cả, tất cả là do tôi làm ra. bà muốn đòi nợ à, về nhà mà đòi thằng con bà, không liên quan gì với tôi." tôi tức lắm, nhưng tôi chỉ nhìn thẳng vào mắt bà rồi mỉm cười, không nói trả gì cả, vì tôi thấy sao bà ấy tội nghiệp quá, hình như bà ấy đã tức giận đến điên cuồng. thì ra cả cái sứ đạo đồn rằng T lấy tiền nhà đi cho gái ăn (gái là tôi), đã bỏ ra rất nhiều tiền để đeo đuổi tôi, v.v. cho đến giờ bà vẫn thường hay gọi cho T để chửi mắng và đòi tiền. bà có dọa rằng sẽ vào văn phòng nhà thờ tìm tôi (lúc đó tôi còn làm thư ký cho giáo sứ), nhưng cha sứ không cho, và anh ba của T cũng ngăn nên tôi đã có thể làm việc an lành cho đến ngày nghỉ.

đối với T, chuyện bị ba mẹ từ bỏ là một vết thương rất lớn. lúc ban đầu mỗi lần mẹ gọi là mỗi lần T khóc. bây giờ thì đỡ rồi, chắc khóc hoài đã thành chán. phần tôi thì tôi coi như không có liên quan gì đến mình. con tôi có dư tình thương, không cần ông bà nội, cũng chả cần thêm chú cháu. họ thương thì nhìn, không thương thì thôi, có mất mát gì. khi Henry còn mấy tháng tuổi T cứ lâu lâu lại nhìn con mà sụt sùi, thấy tủi cho thằng con không có tình thương của ông bà nội, bi kịch ghớm. tôi cho T thời gian để chấp nhận những cảm xúc của mình, rồi tôi bảo T không được khóc lóc, và nhất là không được khóc tủi cho thằng con. tôi dùng chử cấm, tôi bảo, "Em cấm anh, không được tủi thân cho thằng con." tôi ghét cái cảm giác tội nghiệp, nhất là khi con nó không cần cái thứ ấy. mình tội nghiệp con, mai mốt nó sẽ tưởng rằng đó là sự mất mát thật.

từ lúc bị bà ấy mắng nhiết trong nhà thờ đến giờ, tôi không bao giờ nhìn mặt họ và cũng không nhắt gì về họ với T. tôi biết sự tự ái không phải là một việc tốt, nhưng nó là cái tôi có, và cái tôi dùng để bảo vệ mình khi đối diện với vấn đề gia đình T. nhưng tôi biết T thương gia đình, nhất là mấy đứa cháu. giáng sinh năm nào T cũng mua quà và tối đến thì mang đến nhà hai anh treo trước cửa, không dám vô. tôi làm quen với mấy đứa cháu bằng cách xin làm giáo viên dạy một lớp tiếng Việt vào mỗi chủ nhật ở nhà thờ. nhà T đông cháu, và đứa nào cũng dễ thương lắm, rất hiền và giàu tình thương. đứa nào cũng yêu thích Henry và Mary, và chúng tiếp nhận tôi một cách tự nhiên và ân cần. tôi làm bạn được với chúng rồi dần bắt đầu nói chuyện với ba mẹ chúng. hai người anh T không ghét gì tôi, và tôi nghĩ lí do trước đó họ không nói chuyện qua lại gì với tôi vì họ không biết mở miệng như thế nào và không biết tôi muốn gì ở họ. quen rồi thì tôi mới thấy, thật ra họ cũng rất ân cần và thương yêu T.

cho nên đêm Giáng Sinh họ bảo chúng tôi đi lễ xong thì lên nhà anh ba ăn chút rồi về. họ không nói là sẽ có ông bà nội ở đó, nhưng tôi cứ đinh ninh sẽ có chuyện, đã đến trước cửa mà không muốn vô. quả thật lúc chúng tôi vào nhà thì thấy ông nội ngồi trên sofa. ông không nhìn chúng tôi, cũng không nói gì. tôi cũng im lìm, để xem ông làm sao. tôi có định chào hỏi ông, nhưng tôi bắt ông phải nhìn tôi, phải chấp nhận sự hiện diện của tôi. tôi cứ đứng kế bên, đợi ông nhìn tôi, nhưng đứng một hồi ông vẫn không nhìn nên thôi, tôi đi vào bếp kím việc làm để khỏi phải đứng không. tôi nghe T dẫn con đến chào ông nội, nghe ông nội hỏi tên cháu, ôm hôn cháu, và hỏi cháu có đói không, tôi mừng vô cùng. rồi mẹ T vào. tôi đang đứng dưới bếp với hai bà chị dâu. hai bà chị thay phiên nhau, "thưa mẹ." tôi làm thinh, tiếp tục lặt rau chả hỏi han gì ai. bà đùng đùng vào phòng, đùng đùng đi ra, đùng đùng mặc áo, đùng đùng ra về. vợ của anh thứ ba chạy vào bếp thỏ thẻ với tôi, "tự nhiên đi nhé. chào mẹ một tiếng. không chào bà giận đó." tôi gật đầu, dạ, rồi im. tôi lẩm bẩm, đã chào rồi, đã bị chửi rồi, sẽ không có lần thứ hai. thế là cả nhà lao nhao, T lại khóc, các cháu lại hoang mang không biết chuyện gì xẩy ra, cứ hỏi con bé lớn tại sao Henry và Mary phải về. tôi thấy T khóc, tôi lại tức, không cầm được bức xúc của mình. chúng tôi mặc đồ cho con, định ra về nhưng hai ông anh của T không cho về, bảo là dù sao thì mẹ cũng về rồi, chú mày ở lại chơi chứ về nữa thì còn ai. ba T lúc đó cũng đến, cởi áo lạnh cho hai cháu, nhìn tôi nói, "Hai đứa ở lại, không đi đâu hết. Mẹ về thì kệ mẹ. Cởi áo cho cháu ra đi con (ông gọi tôi bằng con), ra ngồi xuống lấy đồ cho con nó ăn." Tôi thấy họ có ý, và không muốn sự việc thêm kịch tính nên tôi lấy bình tỉnh, ngồi xuống bàn và nói chuyện với mọi người như bình thường. ông anh cả cầm chai bia, cụng chai với ông anh thứ ba, vừa cười vừa nói, "thôi, tôi với chú uống, chúc mừng chúng ta đêm nay vào sổ đen." tôi không biết lúc này có phải là lúc để tôi lên tiếng không, nhưng tôi cũng uống, và nói, "ừ, uống để cám ơn hai anh đã đồng lõa và chứa chấp kẻ phạm tội." họ uống, không nói gì. tôi không nói thêm. bà chị dâu mang ra dĩa trái cây. ông anh cả hỏi, "Có sầu riêng không?" bà chị dâu bảo, "Không có sầu riêng. chỉ sầu chung." Cả nhà cười. Ông nội bảo, "Bây giờ thì sầu chung, chứ hồi nữa về thì sầu riêng là cái chắc." Chúng tôi cười với ông, rồi ông cũng uống. Bà chị dâu bảo, "tối nay ông nội về bị điếc lỗ tai. ông nội nhớ nhét hai cục bông gòn vào lỗ tai." Ông nội cười, "có luyện công rồi." tôi cười với mọi người, nhưng hình như tiếng cười của tôi không chứa đựng sự cay đắng và buồn bả như của ông và hai người anh.

quyền năng của một người mẹ khủng khiếp là như vậy. tình thương của họ là một tàn cây khổng lồ có thể ấp ủ và che chở cho con đến hết đời, đồng thời có thể cướp hết tất cả ánh sáng của những mầm non khác trỗi dậy dưới tàn cây đó. mẹ tôi cũng như thế. tình yêu của mẹ mảnh liệt, nhiều lúc tàn khóc, nhưng không có nó thì tôi đã không được sinh ra, đã không lớn lên, đã không phải là tôi nữa. có một thời gian dài T như cái xác không hồn vì bị mẹ ruồng bỏ. tôi có cảm giác như trong người anh là một cái hố đen, anh bảo tôi nằm trong tim anh nhưng trái tim anh ở đâu tôi không thấy. mỗi lần tôi thử nhìn vào chỉ thấy sự trống không dầy đặt. đến thời gian chúng tôi dọn về tiểu ban khác, đi xa thật xa và bận bịu với những trách nhiệm mới tôi mới thấy T từ từ lành lặn lại.

nếu như đêm hôm đó tôi ngẩn mặt lên chào bà thì câu chuyện sẽ ra sao nhỉ? tôi không biết. có thể nó sẽ khác. có thể câu chuyện đã được kết thúc. nhưng vì tôi cứng đầu (vì tôi tự ái?), tôi không nhượng bộ. tôi có làm gì sai đâu? tôi không nghĩ rằng chỉ vì mình là người lớn thì bọn nhỏ phải lễ phép với mình. nếu muốn bọn nhỏ tôn trọng và lễ phép thì người lớn phải biết tôn trọng bọn nhỏ, phải chứng tỏ rằng mình đáng được tôn trọng. nếu người lớn cà chớn thì cái lễ phép đã không còn ý nghĩa. đó là cái lẽ tôi dùng để biện minh và bảo vệ cho sự cứng đầu của mình. tôi không nhượng bộ.