Một bí mật và sứ mệnh của một quyển sách

Bạn, tôi đã biết được một bí mật. Bí mật này quan trọng lắm. Nó có thể hủy diệt bạn. Hay tôi? Nhưng bạn đừng lo, tôi không nói cho ai biết cả, chỉ có tôi và bạn. Tôi sẽ không bao giờ tiết lộ nó ra cho bất kỳ ai khác, đến chết sẽ mang nó theo xuống với tôi (chắc tôi phải xuống, chứ lên không nỗi rồi bạn ạ). Này, tôi nói nhỏ bạn nghe nhé, nhích lại gần đây, ghé tai vào, đừng có cười, tôi không phải muốn thổi thì thầm vào tai bạn đâu, là chuyện nghiêm túc thật đấy! Này, bí mật đó là, sshhh, một cuốn sách. Vâng! Một cuốn sách. Bạn phải luôn cảnh giác nhé--it will be your undoing, my knowing. Tôi đã đắn đo hết mấy hôm không biết có nên nói cho bạn biết rằng tôi đã biết được bí mật đó của bạn không. Sau cùng đã quyết định nói, vì tôi yêu bạn ghê lắm, và sẽ không bao giờ phản bội bạn. Sau khi đã quyết định nói thì tôi lại đã đắn đo, không biết phải làm gì với cái bí mật này. Đắn do xong rồi lại cảm giác tội lỗi. Tội lỗi rồi lại tự tha thứ cho mình. Rồi lại tội lỗi và tha thứ tiếp. Vì bí mật đó đã đưa đến chuyện này:

Sau khi biết được sự thật là bạn yêu sách, yêu hơn nữa là được tặng sách, tôi đã triệt để khai thác hiểu biết này. Có thể nó là sự hiểu biết hữu dụng nhất trên đời. Lần đầu tiên tôi nhìn thấy bạn, lúc đó chúng ta còn xa lạ lắm, tôi đã quyết định phải yêu bạn. Và tôi đã dùng một cuốn sách để mời gọi bạn đến với tôi. Lúc đó bạn ngây thơ lắm, không thấy được cái lưỡi câu tôi dán (không thể nào móc vào sách, không thể xúc phạm đến nó) dưới cuốn sách, cũng không thấy được sợi dây cước trong veo nằm im trên tay tôi. Tôi cũng vụng về, không biết làm gì với cuốn sách, chỉ biết đến thẳng trước bạn và đề nghị, chúng ta hãy cùng đọc sách nhé, đọc xong tôi sẽ tặng bạn cuốn sách ấy. Thế là đủ để bạn mắc câu. Tôi nhớ rõ như in cuốn sách ấy: Satanic Verses của Rushdie, trên bìa sách là hình hai vị thần linh rối giấy đang nhảy múa, trang màu đỏ bầm. Nhưng tôi đã vứt cái bìa sách ấy ở đâu trong phòng, chỉ mang lại cho bạn cuốn sách trần trụi, in trên giấy dầy, đầy bụi bặm vì đã nằm dưới tủ quần áo của tôi thật lâu, nhưng nó vẫn đẹp lạ lùng, vẫn ung dung đầy tự tin dưới lớp bụi. Tôi đã phải tốn rất nhiều giờ mới tìm ra nó, vì tôi biết chỉ có nó mới có đủ tự tin để thu hút bạn. Tôi đã có nghĩ đến The god of small things, hoặc mới hơn nữa là The death of Vishnu, nhưng không chắc chúng có đủ khả năng để quyến rũ bạn (The book thief đã không làm gì được bạn), dù chúng đã chinh phục được tôi. Và bạn đã như một đứa nhỏ ghiền kẹo, còn tôi thì cầm trong tay một cục kẹo to bằng cái đầu.

Thế là The Satanic Verses của Rushdie đã khởi đầu cho những cuốn sách khác. Thật nhiều những cuốn sách khác, vì tôi đã thay chúng cho những khiếm khuyết của mình. Những lúc tôi thờ ơ làm bạn giận, tôi chỉ cần chìa ra một cuốn sách là bạn hết giận. Những lúc tôi lắm tiếng nặng nhẹ, làm bạn khóc, tôi không cần nói lời xin lỗi, chỉ cần xòe ra một cuốn sách, bạn sẽ thôi khóc và mĩm cười. Ngộ thật, tôi chưa từng biết ai trên đời dễ bị sách quyến rũ như bạn cả. Những lúc tôi cãi lẽ không lại bạn, tôi đưa ra một cuốn sách. Thậm chí muốn bạn làm việc gì đó bạn không muốn làm cũng chỉ cần một cuốn sách. Tất nhiên là mỗi trường hợp nặng nhẹ đòi hỏi những cuốn sách có sức quyến rũ khác nhau. Những lần kể trên, tôi chỉ cần một cuốn sách tương đối hay, có một vài chiều sâu không cần sâu lắm, đủ làm người ta ray rứt hay khó chịu là được, vì những hoàn cảnh trên tương đối không nghiêm trọng lắm. Thí dụ như, I did not come to you by chance, Zeroville, Like water for chocolate, The history of the Catholic church, etc.

Còn những sự kiện to lớn khác thì phải cần đến những cuốn sách to lớn. Như lần đầu tiên chúng ta làm tình. Tôi đã đi hết những tiệm sách mới và cũ trong vòng 15 miles nơi tôi ở để kiếm cho đúng một cuốn sách tương xứng với nỗi ám ảnh và sự hứa hẹn khoái cảm muốn nỗ tung ấy. Rốt cuộc đã tìm được nó trong một tiệm sách cũ kỹ, mù mờ, nằm ở một góc đường cũng âm u thiếu ánh sáng. Tôi mở cửa tiệm đi vào, cái phong ling treo trên cửa kêu lẻng kẻng, tôi chả thấy được gì ngoài những cái bóng chập choạn của kệ sách, chúng quanh tròn một trung điểm, bà chủ đang ngồi ở giửa tiệm, bao vây là những cuốn sách chất lên nhau khập khểnh. Nghe tôi bước vào bà ngẩng đầu lên, nhìn tôi qua kặp mắt kính đã tuột xuống nửa lỗ mủi, một tiếng chào nhẹ nhàng, cô tự nhiên nhé, đừng ngại sự hỗn tạp, tôi đang sắp xếp sách lại đấy. Tôi gật đầu, đi dọc kệ sách như đang theo những tia nắng của một mặt trời tối đen , vừa nheo mắt vừa lần mò. Không tìm được cuốn nào vừa ý, lại bực bội việc tiệm sách tối thui nên định bỏ về, bổng tay mò thấy một bộ ba quyển nằm lọt thỏm trong một cái hộp, cái hộp bảo vệ à? Tôi không tin đôi mắt mình, chòm lấy cả ba quyển, lật qua lật lại, nheo mắt thêm nữa để đọc cho thật kỹ. Rốt cuộc tôi đã tìm được nó, 2666. Nó nằm ở đó đã bao lâu tôi cũng không biết, chỉ biết khi tôi thấy nó, nó oai phong lắm, nó chiếm ngự cái ô hình chủ nhật ấy, như thể nó đã biết trước nó mang trên người một sứ mệnh vô cùng to lớn và đã chuẩn bị cho ngày tôi tới mang nó về. Tôi trả tiền mà cứ bước ra cửa như một tên trộm. Vì tôi là một tên cướp. Nó sẽ giúp tôi cướp bạn. Tôi khoái chí, ôm nó vào lòng và bật cười giữa buổi chiều đang vấp tối. Ngày hôm sau, một buổi sáng mát mẻ đẹp trời, tôi tắm rửa, đánh răng, chảy đầu tươm tất rồi gói ba cuốn sách vào một cái hộp thật lộng lẫy (thật lộng lẫy bạn nhỉ, bạn nhớ không?) và mang đến nhà bạn. Tôi đã gọi trước cho bạn biết là tôi sẽ đến với một sự ngạc nhiên, nên khi mở cửa bạn đưa ngay cho tôi ánh mắt tò mò không chờ được. Bạn không biết tôi đã nhìn thấy điều đó đúng không? Tôi không bị sự từ tốn của bạn đánh lừa đâu. Bạn hỏi, việc gì vậy, tôi đưa cái hộp đang dấu phía sau. Bạn mĩm cười, vì bạn biết trong đó lại là sách, tôi đã dụ bạn bao nhiêu lần bằng cái thứ ấy, vì tôi luôn chỉ tặng mỗi thứ ấy, chỉ điều bạn đang đoán xem lần này tôi lại muốn bù đắp
cho việc gì. Bạn thấy thương tôi lắm, đúng không, vì tôi cứ mãi bị những nỗi đau và lỗ trống ám ảnh. Bạn còn định không nhận. Còn định bảo tôi hãy mang về cất lại đi, và còn định nói với tôi bạn cũng có một quyển cho tôi là khác. Nhưng bạn tò mò. Vì bạn không thể cưỡng lại những cuốn sách, cho dù chúng thế nào đi nữa, cho dù có muốn sở hữu chúng hay không bạn cũng phải nhìn thấy chúng và ít nhất là đọc hết trang đầu tiên. Đây là yếu điểm duy nhất của bạn, và là bí mật mà tôi đã khai phá được. Bạn nhìn thấy bộ ba ấy tức thì bạn biết được thèm muốn của tôi, và bạn đã không cản tôi, như bạn đã không cản được mình. Vậy là bộ ba chúng đã thi hành được sứ mệnh, và tôi đã lấp đầy được một lỗ trống.